Αίθουσα Ευαγόρα Παλληκαρίδη

Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης υπήρξε ένας από τους νεαρότερους αγωνιστές της ελευθερίας της Κύπρου κατά των Άγγλων κατακτητών και ο τελευταίος που απαγχονίστηκε στις 14 Μαρτίου 1957, πριν προλάβει να δει την Κύπρο ελεύθερη.

Ο Ευαγόρας γεννήθηκε το 1938 και είναι γραμμένος στο "Μαθητολόγιον" του Σχολείου μας -τότε Ελληνικού ή Α΄  Γυμνασίου Πάφου- με τον αριθμό 562.

Από τα μαθητικά του χρόνια αποτύπωνε σε στίχους την πίκρα του για τη σκλαβιά που πλάκωνε την Κύπρο, τον πόθο του για ελευθερία, την αγάπη του για το νησί του και τη λατρεία του για την Ελλάδα, μα κυρίως την πρόθεσή του να εγκαταλείψει τη μάνα και το σπιτικό του, για να πολεμήσει για την ελευθερία. Την ποίησή του διακατέχει μια επαναλαμβανόμενη δήλωση της πρόθεσης φυγής, αλλά και ένα προαίσθημα θανάτου. Ο μαθητής- ποιητής αντιλαμβάνεται ότι η ζωή είναι ανηφορική και ότι η ανηφόρα αυτή οδηγεί σε κάτι πέρα από τον φυσικό κόσμο. Οραματίζεται την ελευθερία σαν βασίλισσα ενός αιθέριου παλατιού, να τον τυλίγει στα φτερά της, όπως οραματίζεται τη μέρα της νίκης και την ένωση με τη "μανούλα" Ελλάδα.

Όμως η πρόθεσή του να αγωνιστεί δεν έμεινε στα χαρτιά. Στα 15 του χρόνια ακόμα, τον Ιούνιο του 1953, συμμετείχε σε συντονισμένες διαδηλώσεις των μαθητών της Πάφου που συγκρούστηκαν με τον αγγλικό στρατό, καθώς απαιτούσαν την εκκένωση του Ιακωβείου Γυμναστηρίου και τη ματαίωση των εορταστικών εκδηλώσεων για τη στέψη της βασίλισσας Ελισάβετ. Ο Ευαγόρας όρμησε στο πλήθος, αναρριχήθηκε στον ιστό της βρετανικής σημαίας, την κατέβασε και την πέταξε. Ο Ευαγόρας συμμετείχε και σε άλλες διαδηλώσεις των μαθητών και έγινε καταζητούμενος της κυβέρνησης των αποικιοκρατών. Εγκατέλειψε τελικά το Σχολείο του κάνοντας πράξη όσα δήλωνε στα ποιήματά του, με το αποχαιρετιστήριο γράμμα προς τους συμμαθητές του που έγραψε στις 5 Δεκεμβρίου 1955 με την εντολή να διαβαστεί στην τάξη:

"Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη λευτεριά".

Τους προέτρεπε δε να πράξουν το ίδιο προβλέποντας μάλιστα τον θάνατό του και ζητώντας τους "να του σκορπίσουν στον τάφο λίγα λουλούδια του Μαγιού". Ο Ευαγόρας συνελήφθη στις 18 Δεκεμβρίου του 1956 και κρατήθηκε. Η δίκη του ορίστηκε για τις 25 Φεβρουαρίου, όταν και ομολόγησε με υπερηφάνεια την εμπλοκή του στον αγώνα παραδεχόμενος πως ό,τι έκανε, το έκανε "ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την ελευθερίαν του". Καταδικάστηκε σε θάνατο δι' απαγχονισμού και οδηγήθηκε στην αγχόνη τα μεσάνυχτα της 13ης Μαρτίου του 1957. Λίγες ώρες πριν έγραφε στην αδελφή του πως η ώρα της αναμονής του θανάτου του είναι "η ωραιότερη της ζωής του". Το σαρανταήμερο μνημόσυνο του Ευαγόρα συνέπεσε λίγες μέρες πριν μπει ο Μάιος, για να μπορέσουν να του σκορπίσουν στον τάφο εκείνα τα λουλούδια που είχε ζητήσει.

Το Σχολείο του δεν εξέδωσε ποτέ απολυτήριο στο όνομα "Παλληκαρίδης Ευαγόρας του Μιλτιάδου". Απάντησε ωστόσο στο γράμμα εκείνο - αποχαιρετισμό και προτροπή μαζί- το 2014, όταν ξεκίνησε να υλοποιεί την ιδέα της διαμόρφωσης της τάξης του ως μουσειακής αίθουσας. Η αίθουσα διαμορφώθηκε όπως ακριβώς ήταν τότε, όταν στις 6 Δεκεμβρίου του 1955 διαβαζόταν εδώ το γράμμα του, ενώ εμπλουτίστηκε με φωτογραφικό υλικό. Τα εγκαίνια τελέστηκαν από τον έντιμο Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων Γιαννάκη Ομήρου στις 29 Σεπτεμβρίου 2014 σε μια λιτή και συγκινητική εκδήλωση.  Προσπάθεια του Σχολείου του, του Ελληνικού Γυμνασίου Πάφου, είναι να κρατήσει φωτεινό παράδειγμα τη δράση και τη θυσία του ήρωα για τους μαθητές των επόμενων γενεών, οι οποίοι επισκέπτονται την τάξη του και τους οποίους ο ανδριάντας του Βαγορή αντικρίζει ακριβώς απέναντι από την είσοδο την οποία περνούν καθημερινά.

"Παλιοί συμμαθηταί! Αυτή την ώρα κάποιος λείπει ανάμεσά σας, κάποιος που φεύγει αναζητώντας λίγο ελεύθερο αέρα, κάποιος που μπορεί να μη τον ξαναδείτε παρά μόνο νεκρό.... "

ΕΥΑΓΟΡΑΣ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΔΗΣ